تهران

تهران، پایتخت ایران زمین، بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر کشور است. شهری که برای بیش از 200 سال به عنوان پایتخت انتخاب شده و بیشتر تصمیم‌های مهم اداری، اجرایی و سیاسی در آن گرفته می‌شود. تهران با مساحت ۷۳۰ کیلومتر مربع، قلب تپنده ایران به شمار می‌آید و بسیاری از جنبه‌های اقتصادی، فرهنگی، علمی و سیاسی کشور متاثر از فعالیت‌های آن است. به همین دلیل امروز در ایران فلای به سراغ معرفی شهر تهران رفته‌ایم تا در مطلبی جامع و مهم به بررسی جنبه‌های مختلف این کلان‌شهر دوست داشتنی بپردازیم و شما را با زیر و بم این شهر آشنا کنیم.   اطلاعات کلی شهر تهران  نژاد و زبان: ساکنان اصلی شهر تهران فارسی زبان بودند؛ اما به مرور زمان و با وسیع شدن این شهر، گروه‌های مختلفی از اقوام آذری، کرد، مازندرانی، گیلک، ارمنی، عرب، لر و ... به این شهر مهاجرت کردند. البته امروزه اکثر مردم تهران به زبان فارسی صحبت می‌کنند و بسیاری از آنها لهجه تهرانی دارند. جمعیت: جمعیت تهران بر اساس آخرین سرشماری که در سال 1395 انجام شده، به 8,737,510 تن رسیده است. این جمعیت در 22 منطقه شهری و در 374 محله زندگی می‌کنند. دین و مذهب: اکثر مردم تهران مسلمان و شیعه هستند؛ اما اقلیت‌های یهودی، مسیحی، ارمنی و سنی نیز در این شهر زندگی می‌کنند. شهرهای خواهرخوانده: تهران با شهرهای سئول، لس آنجلس، دوشنبه (تاجیکستان)، هاوانا (کوبا)، برزیلیا (برزیل)، خارطوم (سودان)، پاریس، قدس، کاراکاس (ونزوئلا)، پرتوریا (آفریقای جنوبی)، صنعا (یمن)، مینسک (بلاروس)، استانبول، بغداد، هانوی (ویتنام)، آنکارا، پکن، بوداپست، تفلیس، کابل و مسکو خواهرخوانده است.  

14 مهرماه روز تهران | روز امضای فرمان مشروطه 

تیرماه 1395 به پیشنهاد شورای شهر تهران، روز 14 مهرماه به عنوان روز تهران انتخاب شد اما چرا این روز به این نام لقب گرفت و دلیل آن چه بود؟ درست 111 سال پیش، در چهاردهم مهرماه 1286 خورشیدی، تقریبا یک سال و سه ماه بعد از امضای فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه قاجار، متمم قانون اساسی مشروطه توسط محمدعلی شاه قاجار امضا شد و طبق اصل چهارم آن، طهران به عنوان پایتختی ایران رسید. به همین مناسبت، شهرداری تهران برنامه‌های مختلفی مانند نیم بهاکردن هزینه ورودی سینماهای تهران، بازدید رایگان از خانه موزه‌های تحت نظر شهرداری و ... را اجرا می‌کند.   تقسیم بندی‌های شهری تهران برای معرفی ساده و کاربردی‌تر مناطق و محله‌های پایتخت آنها را به پنج بخش تقسیم کرده‌ایم. به طور کلی نیز مردم از این دسته‌بندی برای آدرس دادن و صحبت در مورد مناطق مختلف استفاده می‌کنند. این پنج بخش شامل شمال، شرق، غرب، جنوب و مرکز می‌شود. شمال تهران لوکس‌ترین و گران‌ترین بخش شهر است و آب و هوای کوهستانی دارد. بخش مرکزی پایتخت شلوغ‌ترین قسمت شهر است و بیشترین جاذبه‌های گردشگری و تاریخی تهران را در خود جای داده است. منطقه شرق تهران برای جشن‌های مذهبی و ملی آن مشهور است و تعدادی از معروف‌ترین بازارها و مراکز خرید پایتخت در این گوشه از شهر قرار دارد. غرب تهران از بخش‌های نسبتا نوساز پایتخت محسوب می‌شود و فروشگاه‌ها، مراکز خرید، جاذبه‌های تفریحی و شکم‌گردی متعدد، غرب تهران را به گزینه‌ای جذاب برای خوشگذرانی تبدیل کرده است. جنوب تهران نیز در سال‌های گذشته توسعه بسیاری پیدا کرده و تعدادی از مشهورترین جاذبه‌های مذهبی و بازارهای سنتی و مدرن شهر در خود جای داده است.   حقایق جالب در مورد تهران  1- در لیست بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهرهای دنیا قرار دارد و یکی از مگاشهرهای جهان به حساب می‌آید. 2- در سال 1788 میلادی (1167 ه.ش) به دستور آغامحمدخان قاجار به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد. 3- آخرین زلزله شدید تهران در سال 1830 میلادی (1209 خورشیدی) اتفاق افتاده است. 4- تهران روی گسل‌های فعالی قرار دارد که می‌توانند هر لحظه باعث رانش و زمین لرزه در این شهر شوند. 5- این شهر در لیست ده شهر خطرناک دنیا برای وقوع بلایای طبیعی قرار دارد. عامل اصلی ورود تهران به این لیست، قرار گرفتن روی گسل زلزله در عین وجود سازه‌های غیراستاندارد فراوان در سطح شهر و همین‌طور تراکم جمعیت بالا است. 6- در سال 1393 اسکلت فردی در منطقه مولوی کشف شد که قدمت آن به 7000 سال پیش باز می‌گردد. 7- در تهران به ازای هر نفر، 4 موش وجود دارد. 8- خیابان ولیعصر طولانی‌ترین خیابان خاورمیانه، در این شهر قرار دارد. 9- برآورد شده است که روزانه 27 نفر از مردم شهر تهران جان شان را به دلیل بیماری‌های مربوط به آلودگی هوا از دست می‌دهند. 10- هر فرد تهرانی به طور متوسط سالانه 6 برابر وزن خود زباله تولید می‌کند. متوسط تولید زباله در تهران 320 کیلوگرم و ارزش روزانه زباله آن 1800 میلیون ریال است. 11- اولین کبابی و چلوکبابی، چراغ، بستنی، عکس، تلگراف، پرواز و خط تلفنِ ایران، در تهران مورد استفاده قرار گرفت.  

آداب و رسوم 

بسیاری از آداب و رسوم بومی شهر تهران در گذر سال‌ها و با پیشرفت و مدرن شدن شهر به بوته فراموشی سپرده شد. هرچند مواردی مانند عزاداری ماه محرم، آداب و رسوم سال نو و عید نوروز و ... هنوز این شهر را از دیگر کلان شهرهای دنیا متمایز می‌کند. آداب و رسوم محرم در تهران: یکی از باشکوه‌ترین عزاداری‌های ماه های محرم و صفر کشور، در شهر تهران و شهرری برگزار می‌شود. وجود امامزاده‌هایی نظیر شاه عبدالعظیم حسنی، امامزاده صالح، امامزاده داوود و ... در تهران باعث شده است که عزاداری‌های باشکوهی برای امام حسین (ع) گرفته شود. مراسم عزاداری محرم در بازار تهران نیز بسیار معروف است و قدمت چند صد ساله دارد. نقالی: یکی از هنرهای پرطرفدار روزهای قدیم تهران، نقالی خوانی ست که در فهرست آثار جهانی ناملموس یونسکو نیز قرار دارد. هنری که بیشتر در قهوه خانه ها اجرا می‌شد و در آن فرد نقال با صدایی دلنشین داستان‌های حماسی مانند شاهنامه و نبرد کربلا را برای مردم بیان می‌کرد. امروزه رسم نقالی خوانی بیشتر در برنامه‌های خاص فرهنگی اجرا می‌شود. سیاه بازی: سیاه بازی یا روحوضی یکی از هنرهای رو به فراموشی ست که در سال‌های نه چندان دور در تهران رونق فراوانی داشت. سیاه بازی نوعی نمایش کمدی بود که در آن سیاه بازان به اجرای نمایش، رقص و موسیقی و آواز می‌پرداختند. در گذشته در حیاط خانه‌های ایرانی در جشن‌ها و میهمانی‌ها، ساکنان خانه روی حوض خانه تخته بزرگی می‌گذاشتند و بازیگران روی آن به اجرای نمایش می‌پرداختند. نذری دادن و مولودی خوانی، مراسم سمنو پزان، آش دندانی، پاتختی و ... از دیگر آداب و رسوم مهم مردم تهران به شمار می‌آید.  

سوغات و صنایع دستی

سوغات و صنایع دستی تهران چندان غنی نیست و بسیاری از انواع آن در گذر زمان و مدرن شدن شهر از یاد رفته‌اند. با این همه تعدادی سوغات و صنایع دستی وجود دارد که می‌توان از این شهر به یادگار برد:

• پُشته دوزی، گلیم و جاجیم بافته ایلات تهران
• کارهای خراطی با چوب
• انواع جواهرات و زیوارآلات، کیف و کفش چرمی، آثار شیشه‌ای، نمدمالی
• زیورآلات مدرنی که با سنگ‌های مصنوعی، کاموا، چرم و فلزاتی نظیر استیل و برنج ساخته می‌شوند
• وسایل تزیینی از جنس سفال، شیشه، کاشی، چوب و لباس‌ها و کیف‌های دست دوز با طرح سنتی

خیابان‌های ولیعصر، استاد نجات اللهی (ویلا)، امام خمینی، بازار تهران، بازار صنایع دستی عودلاجان و بازار تجریش مهم‌ترین مراکز خرید سوغات و صنایع دستی در تهران محسوب می‌شوند.  

غذا و خوشمزه 

بستنی سنتی: بستنی سنتی یا بستنی زعفرانی از خوراکی‌های خوشمزه‌ای ست که برای اولین بار در تهران تهیه و فروخته شد. در تهیه این بستنی خوشمزه از شیر، تخم مرغ، زعفران، گلاب، شکر، آرد، وانیل و ثعلب استفاده می‌شود. نخستین بستنی ایرانی، بستنی اکبر مشدی بود که حوالی میدان راه آهن، مغازه بستنی فروشی خود را افتتاح کرد. او در شیوه تولید بستنی تغییراتی ایجاد کرد و معتقد بود که ایرانی‌ها ترجیح می‌دهند در بستنی‌های شان از خامه، گلاب، زعفران و ... استفاده کنند. سرگنجشکی: یکی از غذاهای محلی تهران سرگنجشکی ست که از گوشت چرخ کرده، سیب زمینی و گوجه فرنگی تهیه می‌شود. دمی بلغور جو: از دیگر غذاهای سنتی تهران می‌توان به دمی بلغور جو اشاره کرد. این غذا بیشتر در منطقه لواسان تهیه می‌شود و محلی‌ها در پخت آن از نوعی سبزی محلی به نام تبله استفاده می‌کنند.  اشکنه اسفناج: اشکنه غذایی ست که در تمام مناطق ایران پخته می‌شود اما نوع اشکنه اسفناج آن از غذاهای محلی تهران به حساب می‌آید. آش رشته، کباب کوبیده، قیمه و قرمه سبزی از دیگر غذاهای خوشمزه پایتخت محسوب می‌شود. همچنین خوب است بدانید شهر تهران منبع خوبی از انواع میوه‌های تابستانی مانند گیلاس، آلبالو، توت، هلو، گلابی و زردآلوست که در باغ‌های روستاها و شهرهای اطراف آن به طور گسترده کشت می‌شود. سیب دماوند نیز از میوه‌های بسیار مشهور و محبوب استان تهران است.   جنبه‌های فرهنگی و هنری  جشنواره‌ها و فستیوال‌ها: برگزاری انواع جشنواره‌های فیلم، موسیقی، تئاتر و ... فجر، جشنواره بادبادک‌های پارک پردیسان، جشنواره انار، جشنواره‌های محلی برج میلاد و ... گالری‌ها، نگارخانه‌ها و فرهنگسراها: نمایش آثار مختلف از برترین عکاسان، نقاشان، مجسمه سازان و ... در گالری‌ها، نگارخانه‌ها و فرهنگسراهای سرتاسر تهران نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی تهران: برپایی نمایشگاه‌های مختلف در نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران، شهر آفتاب، مصلای امام خمینی، برج میلاد و ... . از مهم‌ترین این نمایشگاه‌ها می‌توان به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، صنایع دستی و گردشگری، مطبوعات، گل و گیاه، رسانه های دیجیتال، ایران تله کام، اسباب بازی، جواهرات و ... اشاره کرد. سینما و تئاتر: تهران بیشترین تعداد سالن تئاتر و سینما را در کشور در اختیار دارد و تئاترشهر مشهورترین و مهم‌ترین مجموعه سالن نمایش تئاتر در ایران در این شهر قرار گرفته است. موسیقی: تهران مرکز برگزاری کنسرت‌های موسیقی نیز هست و مرکز همایش‌های برج میلاد، تالار وحدت و رودکی و ... از معروف‌ترین مراکز برگزاری کنسرت‌های مختلف موسیقی در رشته‌های مختلف در این شهر محسوب می‌شوند. در کنار اینها ارکستر فیلارمونیک شهر تهران نیز بعد از ارکستر فیلارمونیک کشور شهرت و اعتبار بالایی دارد و هنرمندان بزرگی را در خود پرورش داده است. حراج بزرگ تهران: از معروف‌ترین جنبه‌های فرهنگی هنری پایتخت، حراج بزرگ تهران است که آثار برگزیده و عالی هنری از برترین هنرمندان ایران در آن به نمایش درآمده و به فروش می‌رسند. این حراج از آغاز کار خود در سال 1391 با استقبال بی‌نظیری مواجه شد و بر اعتبار هنری کشور افزود. آثار هنرمندان کشور در این حراج با رقم‌های میلیاردی فروخته شد و جان تازه‌ای به بازار فرهنگ و هنر کشور بخشید. جشنواره‌های مد و لباس، هنرهای خیابانی مانند تئاتر خیابانی، موسیقی خیابانی و ...، دیوارنگاری‌ها از دیگر ویژگی‌های هنری و فرهنگی شهر تهران هستند که جذابیت سفر به این شهر را بالاتر می‌برند.     جنبه‌های سلامت و پزشکی از آنجایی که پایتخت ایران به بیمارستان‌ها و مراکز آموزشی پزشکی درجه یک و تخصصی بسیاری مجهز است، می‌توان آن را یکی از مراکز عمده گردشگری سلامت در ایران و منطقه برشمرد. شهر تهران به ویژه در دنیا برای جراحی‌های زیبایی به خصوص جراحی زیبایی بینی بسیار معروف و مشهور شده است و هر ساله بسیاری از کشورهای مختلف حتی کشورهای پیشرفته برای انجام این عمل به این شهر می‌آیند. جنبه‌های تجاری و اقتصادی تهران نبض اقتصاد ایران را در درست دارد و بیش از نیمی از فعالیت‌های صنعتی کشور در این شهر و استان انجام می‌شود. تهران گران‌ترین شهر ایران نیز هست و هزینه‌های متوسط خانوار در آن دو برابر دیگر شهرها و استان‌های ایران است. همچنین مردم این شهر 44 درصد از مالیات‌های کشور را پرداخت می‌کنند.  

آب و هوای تهران 

آب و هوای تهران از دو عنصر کوهستان در شمال و دشت در جنوب تاثیر می‌گیرد. منطقه‌های شمالی تهران، تحت تاثیر کوهستان تا اندازه‌ای معتدل و مرطوب و دیگر منطقه‌ها کم و بیش گرم و خشک است. گرم‌ترین ماه‌های سال در پایتخت، تیر و مرداد است که دما بین 35 الی 45 درجه بالا می‌رود و سردترین ماه‌های سال نیز دی و بهمن است که دمای هوا به 5 درجه زیر صفر نیز می‌رسد. بهار: بهار تهران تا دو ماه فروردین و اریبهشت بسیار دل‌انگیز است و این دو ماه بهترین زمان برای بازدید از این شهر محسوب می‌شود. خرداد ماه اما دمای هوا رو به گرمی می‌رود. تابستان: روزهای تابستان در تهران به ویژه در ماه‌های تیر و مرداد بسیار گرم و طولانی ست. البته به دلیل تعطیلی مدارس و دانشگاه، از حجم ترافیک شهر در این زمان کم می‌شود که این موضوع گردش در شهر را به ویژه در تیر و مرداد آسان‌تر می‌کند. پاییز: پاییز تهران بسیار دلفریب و تماشایی ست. تبدیل رنگ درختان چنار شهر به رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز و باران‌های گاه و بیگاه پاییزی، گردش در تهران را بسیار جذاب می‌کند. زمستان: این فصل پربارش‌ترین فصل سال برای تهران است. در بیشتر زمان‌ها کوه‌های شمالی شهر پوشیده از برف هستند و دمای هوا به وضوح در ماه‌های دی و بهمن کاهش می‌یابد. از طرفی اما آلودگی هوا و پدیده وارونگی، باعث می‌شود تا برخی روزها هوای تهران بسیار کثیف و آلوده باشد و حتی در روزهایی موجب تعطیلی شهر ‌شود.